De realiteit trekt zich niets aan van wat wij ervan denken.

Waarderingslust

Onder menswetenschappers zijn er opvattingen, die ervan uitgaan, dat elk mens behoefte heeft aan waardering. Om vast te kunnen stellen of dat zo is, zou je moeten onderzoeken hoe het komt, dat veel mensen behoefte hebben aan waardering.
Ik ben begonnen met te kijken naar de betekenis van ‘waarderen’. Waarderen is aan iets een bepaalde waarde toekennen. De praktijk laat zien dat alle mensen de eigenschap hebben om aan alles wat zij waarnemen, en een zekere aandacht aan geven, een waarde toe te kennen. Vaak drukken zij die waarde immaterieel uit met woorden en soms drukken zij die materieel uit in geld.
 
Over hoe het komt, dat mensen dat doen, is vooralsnog geen causale of feitelijke verklaring te geven.
We zullen het daarom moeten doen met een plausibele of aannemelijke uitleg. Een aannemelijke uitleg verduidelijk ik met de volgende vergelijking:
 
“Stel je voor dat je samen met nog honderd andere mensen bent uitgenodigd op een receptie.
Bij binnenkomst krijgt iedereen een kopje koffie of thee aangeboden, behalve jij. Het lijkt voor de hand te liggen, dat jij je dan zult afvragen waarom jou dat niet wordt aangeboden.
Analoog hieraan kun jij je voorstellen, dat je op deze aarde komt en merkt, dat al jouw soortgenoten aan alles, wat zij waarnemen en hun aandacht aan geven, een waarde toekennen.
Het lijkt dan ook voor de hand te liggen, dat jij je zult afvragen welke waarde zij aan jou zullen toekennen, omdat jij ook iets bent wat zij kunnen waarnemen en hun aandacht aan kunnen geven.”
 
Mij lijkt dit een aannemelijke uitleg voor het verschijnsel, dat zoveel mensen behoefte hebben aan waardering.
 
Het komt ook vaak voor dat veel mensen hun eigenwaarde ontlenen aan de waardering, die zij krijgen van anderen. Zo vormen zij zich een beeld van hun eigenwaarde, omdat zij die zelf nog niet kennen.
Bij negatieve waardering ontwikkelen zij een negatief zelfbeeld van hun eigenwaarde. En bij positieve waardering ontwikkelen zij een positief zelfbeeld daarvan.
 
Om de eigenwaarde te leren kennen moet je wel weten hoe die bepaald wordt. Daartoe is het nodig te weten hoe een waardering tot stand komt. Elke waardetoekenning wordt bepaald door de persoonlijke “smaak” van degene, die de waarde toekent. Vergelijk het lekker of niet lekker vinden van koffie. Of het mooi of niet mooi vinden van een muziekstuk.
 
Het is dus niet logisch (en daarom ‘dwaas’!) om je eigenwaarde te laten bepalen door de persoonlijke smaak ofwel het oordeel van anderen. Wanneer jij je dit realiseert, dan zul je de dwaasheid inzien van “de angst voor het oordeel van anderen”.
Helaas lijden heel veel mensen in meerdere of mindere mate aan deze angst. De angst, die ten grondslag ligt aan faalangst, verlegenheid, gebrek aan zelfvertrouwen, minderwaardigheidsgevoelens en waarderingslust (de behoefte aan erkenning en waardering door anderen)
 
 
 
 
 
 
NB: Ten onrechte wordt door sommige menswetenschappers bij vergissing de waarderingslust verward met een ongezonde vorm van perfectionisme!
vorige | volgende

Terug